Тонзиллитті емдеуде антибиотиктер қай кезде қажет, ал қай кезде қажет емес
Тонзиллит — бұл жиі кездесетін ауру, әсіресе балалар арасында.
Ол бактериялармен де, вирустармен де шақырылуы мүмкін, сондықтан аурудың себебін дұрыс анықтап, сәйкес емді таңдау өте маңызды — антибиотиктермен немесе тек симптоматикалық терапиямен. Бұл сауығуды жеделдетіп, ықтимал асқынулардың алдын алу үшін қажет.
Бадамшалар дегеніміз не?
Бадамшалар — иммундық жүйенің құрылымдары, олар жұтқыншақтың артқы бөлігінде орналасқан. Олардың пішіні сопақ, түсі қызғылт, ал бетінде ұңғыл деп аталатын кішкентай ойықтар бар. Бадамшалардың бірнеше түрі бар:
- Таңдай бадамшалары — тамақтың екі жағында орналасқан,
- Тіл бадамшалары — тілдің негізінде орналасқан,
- Жұтқыншақ бадамшалары — тамақтың жоғарғы бөлігінде, мұрын қуысының арт жағында орналасқан.
Бұл құрылымдар ағзаны инфекциялардан қорғауда маңызды рөл атқарады. Бадамшалар вирустар мен бактерияларды сүзгіден өткізіп, оларды өздері өндіретін антиденелердің көмегімен жояды. Сондай-ақ, олар инфекция қаупі туындаған кезде иммундық жүйенің басқа элементтерін белсендіретін қабынуға қарсы цитокиндер бөледі.
Бадамшалар, әсіресе, балалық шақта маңызды, өйткені дәл осы кезеңде иммундық жүйе патогендерді танып, олармен күресуді үйренеді.
Бадамшалардың қабынуы (тонзиллит)
Қорғаныс қызметіне қарамастан, бадамшалардың өздері де инфекцияның нысанасына айналып, қабынуға — тонзиллитке ұшырауы мүмкін.
Инфекция дамыған кезде бадамшалар үлкейіп, қызарады, ал олардың бетінде жабынды немесе ұңғылдарда ірің пайда болуы мүмкін. Негізгі белгілері:
- Тамақтың ауыруы және жыбырлауы,
- Жұтудың қиындауы,
- Дауыс қарлығуы,
- Мойындағы лимфа түйіндерінің ұлғаюы,
- Дене қызуының көтерілуі,
- Жалпы әлсіздік, бұлшықет ауруы және ауыздан жағымсыз иіс шығуы.
Тонзиллиттің себебі вирустар да, бактериялар да болуы мүмкін, сондықтан дұрыс емді тағайындау үшін аурудың этиологиясын нақты анықтау өте маңызды.
Антибиотиктерді қашан қолдану керек?
Антибиотиктер тек бактериялық тонзиллит кезінде қажет. Бактериялық қабынудың белгілері:
- Ауру белгілерінің кенеттен және жылдам дамуы,
- Тамақтың қатты ауыруы, жиі жұтудың қиындауы,
- Айқын әлсіздік пен бұлшықет ауруы,
- Жоғары дене қызуы,
- Кейде іштің ауыруы мен құсу,
- Мұрынның бітуі мен жөтелдің болмауы (вирустық инфекцияның белгілері),
- Мойындағы лимфа түйіндерінің ұлғаюы және ауырсынуы.
Егер осы белгілер байқалса, міндетті түрде дәрігерге қаралу қажет, ол антибиотик тағайындауы мүмкін. Диагнозды нақтылау үшін келесі тексерулер тағайындалады:
- Тамақтан жағынды алу — бактериялар мен олардың токсиндерін анықтайтын талдау,
- Қан талдауы — дәрігердің тағайындауы бойынша.
Қай кезде антибиотиктер қажет емес?
Егер тонзиллит вирустармен шақырылса, антибиотиктерді қолдану пайдасыз және тиімсіз. Мұндай жағдайда тек симптоматикалық ем қолданылады:
- Ауырсынуды және қабынуды басатын дәрілерді қабылдау (мысалы, ибупрофен немесе парацетамол),
- Тамақтың шырышты қабығын залалсыздандыратын мұзкәмпиттер,
- Жылы сусындар, тамақты шаю және ауаны ылғалдандыру.
Тонзиллит кезіндегі фитотерапия
Өсімдік негізіндегі препараттар вирустық және бактериялық тонзиллиттің белгілерін жеңілдетуге көмектеседі. Олар келесі әсерге ие:
- Қабынуды азайтады,
- Ауырсынуды басады,
- Табиғи құрамының арқасында жақсы қабылданады және айтарлықтай жанама әсерлер тудырмайды.
Қорытынды
Тонзиллиттің себебі вирустық та, бактериялық та инфекция болуы мүмкін.
- Бадамшалардың бактериялық қабынуы кезінде тек дәрігер тағайындаған антибиотиктерді қабылдау керек.
- Ал вирустық тонзиллит кезінде симптоматикалық ем мен жағдайды жеңілдететін табиғи құралдар жеткілікті.
Қолданылған әдебиет тізімі: